अँड्रॉइड – आयफोन मधील Screen Time कमी करण्यासाठी 6 टिप्स

सध्याच्या काळात विशेषतः कोविड-19 नंतर, स्क्रीन टाळणे कठीण होत चालले आहे. आपण स्क्रीनसमोर बराच वेळ घालवतो, मग आपण संगणकावर काम करत असो, फोनवर सोशल मीडिया तपासत असो किंवा आवडते टीव्ही कार्यक्रम पाहत असो. परंतु Screen Time चा आपल्या दैनंदिन जीवनावर परिणाम होतो किंवा स्क्रीनसमोर जास्त वेळ घालवल्याने तुमच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतात. तंत्रज्ञानामुळे आपले जीवन अधिक सोयीस्कर झाले आहे, परंतु ते आपल्या शारीरिक आणि भावनिक आरोग्यासाठी हानिकारक असू शकते तसेच डिस्प्लेसमोर खूप वेळ घालवल्यामुळे असंख्य समस्या उद्भवू शकतात.

या ब्लॉगमध्ये, आपण Screen Time कमी करण्यासाठी आणि आपले सामान्य आरोग्य सुधारण्यासाठी काही सोप्या पद्धती पाहू. खाली तुम्हाला Android आणि इतर Devices मधील स्क्रीन टाइम कमी करण्यासाठी 6 मौल्यवान टिप्स मिळू शकतात.

1. नवीन छंद निवडा:

स्क्रीन्सच्या वारंवार उपयोगापासुन  एक अत्यंत आवश्यक ब्रेक आपल्याला हॉबी मध्ये आढळू शकतो. हे आपल्याला आराम करण्यास, स्ट्रेस फ्री करण्यात आणि Non-digital activities मिळविण्यात पुर्णतः मदत करू शकतात. निवडण्यासाठी बरेच छंद आहेत आणि असंख्य संधी आहेत. तुम्हाला सुरुवात करण्यासाठी पुढे काही कल्पना आहेत;

• बागकाम:

  निसर्गाशी संपर्क साधण्याचा आणि ताजी हवेचा आनंद घेण्यासाठी बागकाम हा एक उत्तम मार्ग आहे. हे व्यायामाचे स्रोत आणि निरोगी, घरगुती अन्नाचे स्त्रोत देखील बनु शकते.

• चित्रकला आणि रेखाचित्र:

  कला हा स्वतःला व्यक्त करण्याचा आणि क्रिएटिविटी दाखवण्याचा एक विलक्षण मार्ग आहे, मग तुम्ही रंग किंवा चित्र रेखाटनाला प्राधान्य देत असाल, बीगिनर असाल किंवा अनुभवी कलाकार असाल तरीही चित्रकला किंवा रेखाचित्र हा आरामदायी आणि परिपुर्ण करणारा छंद असू शकतो.

• वाद्य वाजवणे:

  एखादे वाद्य वाजवण्याचा छंद आनंददायक आणि समाधानकारक असू शकतो. तुमची Cognitive Functions, Memory आणि Focus हे सर्व त्याद्वारे एन्हान्सड केले जाऊ शकते.

• पुस्तक वाचन:

  तुमची शब्दसंग्रह आणि आकलन क्षमता वाढवताना वाचन ही नवीन जगात स्वतःला विसर्जित करण्याची एक उत्तम पद्धत आहे. हे विश्रांती आणि तणावमुक्तीचे एक प्रकार देखील असू शकते.

• स्वयंपाक आणि बेकिंग:

  स्वयंपाक आणि बेकिंग एक चवदार आणि आनंददायक मनोरंजन असू शकते. प्रियजनांसोबत वेळ घालवण्याचा आणि नवीन पाककृती एक्सप्लोर करण्याचा हा एक उत्तम मार्ग असू शकतो.

2. ध्येय आणि मर्यादा सेट करा – विशिष्ट “Screen-Free” तास स्थापित करा:

स्क्रीन टाइम कमी करण्याची पहिली पायरी म्हणजे ध्येय आणि मर्यादा निश्चित करणे. आपण दररोज स्क्रीन वापरून किती वेळ घालवतो याच्या संदर्भात आपल्या निर्णयावर ठाम राहण्यासाठी स्ट्रैटेजी तयार करा. आपण स्क्रीनवर घालवलेल्या अंदाजे वेळेचा मागोवा घेण्यासाठी आणि आपल्याला सूचित करण्यासाठी Apps आणि इतर साधने वापरली जाऊ शकतात.

तुम्ही Android, IOS किंवा Mac वापरत असलात तरीही तुमच्या Mobile Device वर घालवलेल्या एकूण वेळेचा तुम्ही मागोवा घेऊ शकतात. तुमच्याकडे Digital Wellbeing & Screen Time नावाची built-in-screen-time वैशिष्ट्ये आहेत. हे तुम्ही तुमच्या स्क्रीनवर किती वेळ घालवतात आणि  कोणत्या ऐप्लिकेशनने तुमचा जास्त वेळ घेतला याची गणना करण्यात मदत करेल.

iOS Configure करा

1. नेव्हिगेट Settings > Screen Time.
2. त्यानंतर, Turn On Screen Time > Continue.
3. तुम्ही फक्त स्वतःसाठी स्क्रीन टाइम सेट करत असाल तर This is My iPhone वर टॅप करा. तुमच्या मुलांसाठी ते कॉन्फिगर करण्याकरिता, This is My Child’s iPhone निवडा.
4. वरील सूचनांचे पालन करा.

Android साठी

1. Settings निवडा.
2. त्यानंतर, Digital Wellbeing & parental controls  निवडा.
3. तुम्ही तुमच्या स्वतःच्या स्क्रीन वेळेचा मागोवा ठेवत असल्यास Digital Wellbeing वापरा. तुमच्या मुलासाठी स्क्रीन टाइमचे निरीक्षण करण्याकरिता Parental Controls वर टॅप करा.

Desktop & Laptop Computers साठी प्रवेश करण्यायोग्य अनेक Free Applications आहेत जे तुम्हाला तुमची उद्दिष्टे आणि स्क्रीन वेळेचे निर्बंध सेट करण्यात मदत करू शकतात.

3.तुमचा विश्रांतीचा कालावधी निश्चित करा:

डोळ्यांचा ताण, डोकेदुखी आणि संगणकाच्या जास्त वापरामुळे उद्भवणाऱ्या इतर आरोग्य समस्या टाळण्यासाठी नियमित ब्रेक घेणे महत्त्वाचे आहे. दर 20-30 मिनिटांनी ब्रेक घ्या आणि काही मिनिटांसाठी तुमच्या स्क्रीनपासून दूर पहा. तसेच हा वेळ बॉडी स्ट्रेच करण्यासाठी, फिरण्यासाठी किंवा स्क्रीनचा समावेश नसलेले इतर काही गोष्टी करण्यासाठी वापरा.

4. Tech-free Zones ​​तयार करा:

तुमच्या घरात किंवा कार्यक्षेत्रात टेक-फ्री झोन ​​तयार करा. तेथे तुम्ही आराम करू शकता आणि त्या जागांमध्ये स्क्रीनचा वापर टाळू शकता, जे तुम्ही तुमच्या बेडरूममध्ये किंवा लिव्हिंग रूममध्ये तयार करु शकतात. तसेच झोपण्यापूर्वी किंवा झोपी जाताना स्क्रीन वापरणे टाळा कारण ते तुमच्या झोपेच्या साइकल मध्ये व्यत्यय आणू शकतात.

5. अत्यावश्यक नसलेल्या ऐप्लिकेशनसाठी नोटिफ़िकेशन बंद करा:

व्यत्यय कमी करण्यासाठी किंवा Social Media आणि इतर Digital Activities मधील अडकणं टाळण्यासाठी, तुम्ही तुमच्या संगणक आणि फोनवरील नोटिफ़िकेशन बंद करा. तसेच काम किंवा अभ्यास करताना नोटिफ़िकेशन बंद करून तुम्ही तुमची एकाग्रता सुधारू शकता.

6. अधिक जाणकार व्हा:

तणाव कमी करण्यासाठी आणि तुमचे मानसिक आरोग्य सुधारण्यासाठी Mindfulness Techniques वापरा. जागरूक असणे म्हणजे क्षणात उपस्थित असणे, आपल्या श्वासोच्छवासावर, विचारांवर आणि भावनांवर लक्ष केंद्रित करणे. ते तुम्ही योग, ध्यान किंवा इतर विश्रांती तंत्रांद्वारे हे साध्य करू शकतात.

सतत विचारले जाणारे प्रश्न

1. Less Screen time पासून तुम्ही कोणत्या आरोग्य फायद्यांची अपेक्षा करू शकता?
स्क्रीन टाइम कमी केल्याने तुमचे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य सुधारण्यास थेट मदत होईल. तुमच्या दैनंदिन जीवनातील आरोग्य आणि निर्णय घेण्याची क्षमता बदलणारे विविध फायदे खाली दिले आहेत.

• • • उत्तम विश्रांती
    • डोळ्यांवर कमी ताण
    • एन्हान्स्  Physical Exercise
    • अधिक प्रभावी सामाजिक संबंध
    • निर्णय घेण्याची क्षमता सुधारली
    • Enhanced Posture

---

2. ६ तासांचा स्क्रीन टाइम आपल्या शरीरासाठी वाईट आहे का?
होय, संगणकासमोर दिवसातून सहा तासांपेक्षा जास्त वेळ घालवल्याने डोळ्यांवर ताण, Musculoskeletal आणि Sedentary Lifestyle या समस्या होऊ शकतात, ज्यामुळे लठ्ठपणा, मधुमेह आणि हृदयविकाराचा धोका वाढतो. तसेच चिंता, नैराश्य आणि झोपेचा त्रास यांसारख्या मानसिक आरोग्याच्या समस्या उद्भवु शकतात.

---

3. जास्त स्क्रीन टाइमचा आपल्या शरीरावर काय परिणाम होतो?

• • डोकेदुखी
  • दृष्टी कमी होऊ शकते
  • झोपेच्या समस्या वाढणे 
  • ताण-तणाव वाढणे 
  • समस्या हाताळण्याच्या कौशल्यावर परिणाम होऊ शकतो
  • Enhanced Posture

निष्कर्ष

तुमच्या घरात मुले असतील आणि तुम्ही त्यांचा फोन सोडण्याचा प्रयत्न करत असाल किंवा तुमचा स्वतःचा स्क्रीन टाइम नियंत्रित करू इच्छित असाल तर या विनामूल्य स्क्रीन टाइम कमी करण्याच्या टिप्स तुम्हाला खूप मदत करतील.